La Loba - kobieta wilk o
nieujarzmionej naturze. Żyje w zgodzie z
naturalnymi cyklami przyrodniczymi. Szamanka poddająca się wewnętrznemu
głosowi. Podążająca wraz z biologicznym rytmem ku istocie swej duszy. To w końcu jedna z archetypicznych postaci wokół której została zbudowana książka "Biegnąca z Wilkami" amerykańskiej pisarki Clarissy Pinkoli Estes. Jest to opowieść o dojrzewaniu do odkrywania istotnych momentów związanych z ciągłymi zmianami psychicznego ja. Opowieść o dramatach w życiu duchowym każdej kobiety oraz mężczyzny, jako naturalnej siły jej równoważącej.Estes jako dyplomowany psychoterapeuta i psycholog doktoryzowała się w teoriach głoszonych przez Carla Junga i to właśnie psychologia analityczna leży u podstaw jej książki. Odwołuje się do dwunastu zasad psychologii Junga dotyczących m.in. kompensacji, cienia indywidualnego i zbiorowego oraz indywiduacji zbiorowej, a także podstawowych terminów psychologicznych takich jak: jaźń, świadomość i nieświadomość. Na tej podstawie kreśli opowieść o ukrytej w psychice dzikiej kobiecie, która jest świadoma siebie oraz swoich życiowych celów. Książka sprawia więc wrażenie seansu psychoanalitycznego, gdzie pacjent zagląda w głąb siebie poprzez baśnie i opowiadania, by w końcu odnaleźć La Lobę.
Tak sama autorka przedstawia swoje pierwsze spotkanie z Dziką Kobietą: "Moja miłość do dzikiej kobiety zaczęła się kiedy byłam małym dzieckiem, choć wtedy jeszcze nie nazywałam jej tym imieniem. Byłam raczej estetką niż atletką i jedynym moim życzeniem było pozostać pełnym zachwytu dla świata wędrowcem. Od stołów i krzeseł wolałam ziemię, drzewa i groty (...) Po zmierzchu zawsze wzywała mnie rzeka; jakaś siła gnała mnie w głąb pól, by posłyszeć ich szeleszczącą mowę. Ogniska trzeba było rozniecać koniecznie nocą w środku lasu, a opowieści snuć tak, aby dorośli nie słyszeli".
Autorka udowadnia, że każde z podań i opowiadań posiada ludową mądrość i wiedzę dotycząca życia kobiet i mężczyzn, która wywodzi się z pierwotnych uwarunkowań i naturalnych cykli wpisanych w kulturowe wzorce. W istotny sposób dotyka kwestii rozwoju psychicznego i duchowego kobiety poprzez odwołanie się do zakorzenionych w zbiorowej ludzkiej świadomości archetypów reprezentowanych przez postacie z mitów, podań i wierzeń różnych grup etnicznych z całego świata. Książka jest ciekawym antropologicznym wykładem, gdzie przeplatają się mity i tradycje kultury.
W kolejnych rozdziałach poprzez zmienione i odświeżone bajki o "Brzydkim Kaczątku", czy "Dziewczynce z Zapałkami", Estes snuje opowieść o docieraniu do Dzikiej Kobiety lub o przyczynach utraty z nią kontaktu. O oddalaniu twórczej fantazji i poszukiwaniu twórczego ognia.
W opowieści "Z Laleczką w Kieszeni: Mądra Wasilisa" symbolem podtrzymywania kontaktu z intuicją i przekazywania siły kobiecej intuicji z matki na córkę jest lalka, jako element łączący kobietę z kwintesencją archetypu Dzikiej Kobiety - "mądrą kobietą". Proces inicjacji i odkrywania kontaktu z Odwieczną Pierwotną Matką zapoczątkowany jest przez uosobienie pradawnego, żeńskiego bóstwa - Babę Jagę, która tak, jak to w baśniach bywa wyznacza tzw. zadania (inicjacyjne), po których wykonaniu bohaterkę czeka nagroda.
To właśnie mityczne stare kobiety traktowane jako wiedźmy bądź znachorki mają być strażniczkami kobiecej duszy. Posiadają głęboką mądrość o człowieku, życiowe doświadczenie poddając się rytmowi własnego ciała. Rozumieją skrywane i tłumione przez współczesne społeczeństwo potrzeby. Odrzucają narzucone utarte formy, które wpasowują w ramy, a które nijak przystają do tego, co wynika z wewnętrznych uwarunkowań. Wtłoczone w schematy i ramy kobiety zatracają instynktowny dar widzenia świata oraz rozumienia siebie i innych ludzi.
Jako jednym z remediów na ten stan rzeczy ma być działalność artystyczna, na każdym poziomie zaawansowania. Pierwotne ludy kontakt z dziką naturą odnajdowały poprzez grę na bębnach miarowo wybijając rytm podobny do bicia serca. Bęben stawał się na chwilę sercem - elementem napędzający człowieka, posiadający moc sprawczą Podobnie wszelkie pieśni śpiewane w grupach, ręcznie wykonywane rzeźby, hafty, czy wspólne zbieranie plonów jakie wydała ziemia, to nieodzowne elementy życia dawnych ludów spełniające funkcje społeczne i integracyjne, ale przede wszystkim utrzymujące człowieka w stałym kontakcie z biologicznym cyklem, czasem w samotności i stanie pełnego wyciszenia.
Mityczna i baśniowa otoczka dotycząca funkcjonowania dzikich kobiet - wilków skrywa głęboką wiedzę dotyczącą pokładów ludzkiej nieświadomości. Kolejne symbole w bardzo trafny sposób charakteryzują zapomniane pokłady kobiecych cech zatraconych w toku rozwoju cywilizacyjnego. W bajce o "Dziewczynce z Zapałkami", zapałki symbolizują dobrą, właściwą kobiecie energię wykorzystywana w niewłaściwy sposób. Zamarzniętą psychikę dziewczynka próbuje ogrzać kolejnym wizjami, które rozbłyskują słabym płomieniem, by za chwilę zupełnie zgasnąć. Psychika kobiety wydaje się być w tym wypadku zlodowaciała i zamarznięta, a zwrócona do wewnątrz siebie dziewczynka w istocie nie ma przy sobie nikogo.
Estes proponuje więc żmudny długi proces zbierania kości, czyli składania w jedną całość pierwotnej jaźni i nieuświadomionych elementów ludzkiej psychiki. To, co do tej pory było skrywane lub wypierane musi w końcu zostać odkryte. Potrzeba tworzenia, wolności, zmiany otoczenia, otwarcia na ludzi, bądź też wyciszenia i samotności, zawierzenia własnej intuicji i nieuleganie presji zewnętrznej. W końcu wolne od nagromadzonych negatywnych emocji relacje z innymi ludźmi i właściwe postrzeganie ich intencji, radzenie sobie z gniewem oraz umiejętność przebaczania. W efekcie formuje się kobieta pewna siebie, swoich wartości oraz otwarta na otoczenie. Wraz z Estes zbierając utracone kości powstaje nowy szkielet psychiczny, dzięki czemu kobieta staje się bardziej świadoma - swoja własna.
Autorka nie pozostawia jednak złudzeń. Tak, jak pory roku, tak proces pracy nad sobą trwa całe życie, fazy samorozwoju zataczają koło, odrzucanie własnego lęku, fobii, stereotypów narzuconych przez wychowanie i społeczeństwo. Kolejne opowieści o Kobiecie Szkielecie, Dziewczynce z zapałkami, czy Sinobrodym uzmysławiają, jak trudnym procesem jest walka o stały kontakt z biegnącą z wilkami. Wszystko zamyka się w odwiecznym cyklu Życia - Śmierci - Życia.
Jednak porównania do wilków, szamanów i czarownic jest również bardzo umowne. Stanowi tylko przenośnię dotyczącą procesu psychoterapii, jaką kobiety i mężczyźni powinni sobie aplikować, aby nie stracić kontaktu z wewnętrznym dzikim zwierzęciem.
Twardej rzeczywistości autorka przeciwstawia świat natury, burz, wichrów, naturalnych sił. Świat wschodów i zachodów słońca, burz i błyskawic, nieokiełznanej siły. Wrażliwości na piękno natury, którą każdy posiada, a nie każdy zdaje sobie sprawę.
Ważnym elementem psychiki odzwierciedlającym stopień wewnętrznego dojrzewania są sny, których wagę i doniosłość podkreślał w swej psychoanalizie Freud i które stały się ważnym elementem psychologii analitycznej w ogóle.
Szczególnie znamienne według Estes są sny o charakterze inicjacyjnym, stanowiące o momencie przełomowym związanym z przejściem do bardziej dynamicznego poziomu wiedzy i działania. Są to m.in. sny o mężczyźnie w ciemności. Często sen taki jest wskazówką, że kobieta dojrzała do konfrontacji z wewnętrznym ukrytym drapieżcą symbolizowanym przez element męski - mężczyznę w mroku. Sen taki często pojawia się, gdy kobieta tkwi w psychicznej lub życiowej stagnacji, a sen, ma wywołać wiatr zmian i wyrwać kobietę ze stanu wewnętrznej stagnacji.
Książka napisana jest bogatym, ciekawym językiem. Szczególnie przemawiają metafory dotyczące przyrody świadczące o szczególnej wrażliwości autorki na siły natury. Ich urzekające piękno ma w sobie jakiś niezrównany pierwotny magnetyzm zakorzeniony w ludzkiej psychice, która łaknie doświadczać i obcować ze sferą duchową, czy też mistyczną. W tym ujęciu natura wydaje się być niezbędnym sacrum, z którym człowiek musi cyklicznie utrzymywać bliski kontakt.
Na pewno "Biegnącą z Wilkami" warto czytać fragmentami, gdyż przy pierwszym odbiorze może chwilami męczyć nagromadzeniem symboli i metafor. Tak więc stopniowe dawkowanie kontaktu z Dziką Kobietą najlepiej przeprowadzać w zgodzie z niezawodną, być może, jeszcze nieuświadomioną intuicją. W końcu sama autorka wyznaje etos opowieści zakorzenionych w grupie etnicznej, z której pochodzi, a gdzie odpowiednio przedstawiona opowieść - baśń ma wspierać i umacniać życie duchowe oraz leczyć "chorą" duszę. Opowieści uzdrawiające, których zbiorem jest "Biegnąca z Wilkami" istnieją w łączności z duchowym źródłem i przedstawiają prawdę o życiu.
Czym więc jest Dzika Natura La Loby?
Otóż "mieszka w zieleni przebijającej się przez śnieg, mieszka w szeleszczących łodygach schnącej jesiennej kukurydzy, mieszka tam, gdzie umarli przychodzą po pocałunek, a żywi ślą swe modlitwy. Miesza tam, gdzie rodzi się język. Mieszka w poezji, bębenkach i śpiewie. Mieszka w ćwierćnutach i ozdobnikach, w kantanach, sestynach, w blusie. Jest chwilą poprzedzającą przypływ natchnienia. Mieszka w odległym miejscu, które przebij się do naszego świata".
Wydawca: Zysk i S-ka Wydawnictwo S.C (2001)
