Fiodor Dostojewski to rosyjski pisarz, który znany jest zapewne każdemu z nas. Prawdopodobnie większość osób spotkało się z jego utworami tylko w szkole średniej, ale jest również spora grupa miłośników prozy i opowiadań Dostojewskiego, które wykraczają poza kanon lektur. Nie bez powodu uważany jest za mistrza psychologicznej prozy oraz jednego z najważniejszych powieściopisarzy światowej literatury. W ostatnim czasie na naszym rynku pojawiło się wznowienie zbioru ośmiu opowiadań pisarza, zatytułowanego „Opowieści fantastyczne”.
Już na pierwszy rzut oka czytelnika zaskakuje tytuł książki, który kojarzy się raczej z pisarzami pokroju Edgara A. Poe, niż z realistą, a czasem nawet naturalistą, którym był Dostojewski. Jednak już po kilku zdaniach wszelkie wątpliwości zostają rozwiane i daje się wyczuć świetny styl pisania autora. Opowiadania tworzył praktycznie przez całe swoje życie i większość z nich miało swoje źródło w zasłyszanych historiach. Łącząc zwykłą, codzienną informację ze swoimi wszechstronnymi dociekaniami, potrafił stworzyć głębokie i doskonałe dzieło. „Opowieści fantastyczne” otwierają „Petersburskie senne widziadła wierszem i prozą”, w których Dostojewski polemizuje z innymi publicystami i tworzy pobudzający do śmiechu obraz artystycznego Petersburga. Kolejnym opowiadaniem jest „Bobek” (w innym tłumaczeniu „Bobok”), jedno z bardziej znanych i dowcipnych, ukazujące czytelnikowi to, czego możemy się przypadkiem dowiedzieć podczas spaceru po cmentarzu. Cała historia zdaje się być fragmentem pamiętnika niespełnionego pisarza Iwana Iwanowicza, który pewnego dnia idzie na pogrzeb przypadkowego znajomego. Wydarzenie oraz atmosfera miejsca sprawiają, że rozpoczyna rozmyślać o życiu i w trakcie kontemplacji zaczyna słyszeć głosy niedawno zmarłych i pochowanych. Postanawia podsłuchać ich dyskusję, która dotyczy politycznych skandali, hazardu oraz różnych wstydliwych szczegółów z ich życia. Bohater czuje się coraz bardziej zmieszany, okazuje się, że rozwiązłość i demoralizacja istnieją nawet w grobie, wśród zwiędłych i gnijących trupów. Szybko opuszcza cmentarz z nadzieją, że znalazł oto świetny temat, o którym będzie mógł w końcu napisać.
W książce znalazły się również opowiadania: „Chłopczyk na gwiazdce u pana Jezusa”, które porusza problem ubóstwa i ukazuje nędzne życie mieszkańców wielkich miast w Rosji XIX wieku, „Chłop Mareusz”, „Stuletnia” – szkic literacki o Petersburgu za czasów Dostojewskiego, „Potulna”, „Sen śmiesznego człowieka” (trzy ostatnie weszły w skład „Dziennika pisarza”, zbioru dzieł Dostojewskiego, które ukazywały się w latach 1873-1881) oraz „O niebezpieczeństwie pogrążania się w ambitnych snach”. Spośród nich najbardziej popularne jest opowiadanie „Potulna”, jedno z ostatnich dzieł pisarza, które opowiada o toksycznej miłości i ludzkim cierpieniu. Dostojewski określił je jako „fantastyczne”, ale równocześnie jest ono uważane za realne i życiowe. Już na samym początku czytelnik dowiaduje się o samobójczej śmierci żony głównego bohatera, który w dalszej części analizuje swoje nieudane małżeństwo i stara się znaleźć powód i ponoszącego winę tej tragedii. Okazuje się, że największym problemem w ich małżeństwie był zanik umiejętności prowadzenia dialogu, co w konsekwencji spowodowało śmierć, dosłownie i w przenośni.
Opowiadania Dostojewskiego mają charakter uniwersalny i skłaniają do refleksji nad tematami życia i śmierci od lat. Zamiast podążać za nowinkami wydawniczymi warto czasem sięgnąć po klasykę, w której każdy z pewnością może się odnaleźć, nieważne w jakich czasach żyje.
odrade : Mimo starań wydawcy, w tym zbiorze zabrakło jednak opowiadania "Sobo...
kachna-1990 : Dostojewski...Mój ukochany pisarz. Mam wobec Niego największy szacune...
Morgaine1976 : Jestem w trakcie lektury.Bez kłopotu wypożyczyłam w bibliotece.:)