Wracać wciąż do domu Le Guin
Zmierzch Bogów
Literatura :

Relax. Antologia Opowieści Rysunkowych

Relax, Relax. Antologia Opowieści Rysunkowych, Grzegorz Rosiński, Bogusław Polch, Janusz Christa, Tadeusz Baranowski, Tomasz Wróblewski

W latach siedemdziesiątych władzę w Polsce przejęła ekipa Edwarda Gierka, znacznie bardziej otwarta na świat od poprzedniej grupy rządzącej. Napływająca z Zachodu popkultura wywoływała w kręgach decydentów mniejsze niż uprzednio negatywne emocje. W kinach wyświetlano znacznie więcej filmów importowanych z Zachodu, w sklepach pojawiła się Coca-Colę i Pepsi. Nawet komiks został wreszcie w naszym kraju oswojony. Wtedy to w 1976 roku po raz pierwszy podjęto inicjatywę wydawania cyklicznie komiksowej antologii - pisma rozrywkowego “Relax”.

Magazyn "Relax" był pierwszym po wojnie krajowym czasopismem poświęconym wyłącznie komiksom. Kojarzone z tym gatunkiem wcześniejsze pisma “Nowy Świat Przygód” (1946 - 1949) oraz Przygoda (1957–1958) miały znacznie bardziej zróżnicowany charakter, a historie obrazkowe zajmowały w nich nieporównanie mniej miejsca. Z kolei publikowane w latach 70. w prasie rysunkowe seriale, jak “Kapitan Żbik” czy popularna “seria z tygrysem”  były elementem patriotycznej, komunistycznej propagandy skierowanej do młodzieży, toteż wygłodzeni amatorzy opowieści obrazkowych powitali „Relax" bardzo entuzjastycznie. 

Redaktorem naczelnym został Grzegorz Rosiński, którego ambicją było stworzenie Popularnego magazynu publikującego nie tylko komiksy autorów rodzimych, ale też artystów środkowoeuropejskich, wzorowanego na znanym francuskim tygodniku „Pilote" cz “Tintin”. W zamierzeniu redakcji „Relax" miał być miesięcznikiem dla wszystkich, zawierającym treści zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Miał też afirmować wspomniane już, właściwe dla okresu gierkowskiego, otwarcie na zachodnią kulturę popularną. Oznaczało to przyzwolenie na nieco większą swobodę obyczajową przy jednoczesnym zachowaniu obowiązujących w ówczesnej Polsce postaw politycznych i ideologicznych. W praktyce okazało się, że pismo (które nigdy nie stało się miesięcznikiem, gdyż wychodziło nieregularnie) kupowały przeważnie nastolatki.

W pierwszym numerze na 32 kolorowych stronach wydrukowano sześć komiksów rysowanych przez Grzegorza Rosińskiego, Bogusława Polcha, Szymona Kobylińskiego, Janusza Christę, mało jeszcze znanego Tadeusza Baranowskiego oraz debiutującego dopiero Bogusława Pawłowskiego. Obok opowieści wojennej “Dziewięciu z nieba” czy quasi - historycznego “Poselstwa do Gniezna” znalazły się fantastycznonaukowe “Spotkanie”, groteskowy “Orient Men” - żartobliwa bajka dla dorosłych oraz stylizowana na ludową przypowieść historyjka “O tym, jak górnik Maślok Śmierdzirobotka kramarzył Skarbnikiem” oraz “Spotkanie"  Polcha z bulwersującą w owych czasach nagą parą przed telewizorem w ostatnim kadrze.

Utwory z innych krajów występowały w “Relaxie” niesłychanie rzadko, periodyk nie nabrał zatem nigdy charakteru przeglądu komiksu środkowoeuropejskiego, na czym tak zależało Rosińskiemu. Największą atrakcję w krótkich dziejach pisma stanowił przedruk pierwszej części serialu fantasy “Thorgal”, nad którym Rosiński właśnie wówczas rozpoczął pracę z belgijskim Scenarzystą Jeanem Van Hamme’em. 

Obok grafików regularnie goszczących na łamach pisma, prezentowano też z reguły w krótkich formach innych rysowników. Byli wśród nich twórcy doświadczeni, znani także z komiksowych prób (Włodzimierz Dybczyński, Jan Rocki, Edward Lutczyn, Andrzej Mleczko, Waldemar Andrzejewski), jak i liczni debiutanci.

Pismo wydawano początkowo w 100 000 egzemplarzy, ale już przy trzecim numerze podwojono nakład, który potem dochodził do 300 000. Napłynęły setki listów od czytelników. Wiele z nich napisali ludzie dorośli, pamiętający czasy „Nowego Świata Przygód", a nawet przedwojennej „Przygody", ale znakomita większość korespondencji nadeszła od młodzieży. Właśnie wówczas okazało się, że periodyk, który miał zaspokajać gusta wszystkich, kupują przede wszystkim nastolatki i dzieci. Magazyn, mimo bardzo wysokich nakładów i olbrzymiej popularności nigdy nie został miesięcznikiem, co pierwotnie planowano. W pierwszych latach ukazywania się pisma nic nie zapowiadało kryzysu. W najlepszych latach ukazywało się 10 numerów rocznie. W latach, w których występowały problemy z papierem tylko trzy, potem dwa i jeden. W październiku 1981 roku Relax zniknął z rynku.

W ciągu sześciu lat ukazało się 31 numerów pisma. Zamieszczono w nim kilkadziesiąt opowieści krótkich oraz 21 dłuższych serii komiksowych, wśród nich tak znane jak “Kajko i Kokosz” oraz “Bajki dla dorosłych” Christy.

Wydana niedawno przez Egmont “Relax. Antologia Opowieści Rysunkowych” to jubileuszowy 1000 album wydawanej od 1998 roku serii “Klub Świata Komiksu”. Album ukazał się, co się szczęśliwie złożyło również na 40-lecie wydania pierwszego numeru „Relaxu". Zawiera po jednym z opowiadań z kolehnych oryginalnych numerów pisma. W zeszycie tym można przeczytać prace gwiazd polskiego komiksu, których dzieła do dziś są kupowane i czytane: Tadeusza Baranowskiego, Janusza Christy, Bogusława Polcha, Grzegorza Rosińskiego, Marka Szyszki czy Jerzego Wróblewskiego.

Przygotowanie takiej antologii po latach jest trudne. Wielu twórców nie żyje i niejasna jest kwestia praw do ich dzieł. Mnóstwo oryginałów plansz zaginęło w ciągu minionych dekad, więc wydawca musiał je odtwarzać ze starych nie najlepszej jakości wydruków. Efekt jednak okazał się znakomity. Wydawca zaznacza, że nie powiedział ostatniego słowa i jeżeli album przyjmie się na rynku zapowiada kolejne antologie magazynu “Relax”.

Spis opowiadań:

  1. Spotkanie – Copyright © Ryszard Siwanowicz, Bogusław Polch („Relax" nr 1)
  2. Dziewięciu z nieba – Copyright © Stanisław Majewski, Grzegorz Rosiński („Relax" nr 1)
  3. Orient Men – Copyright © Tadeusz Baranowski („Relax" nr 1-3)
  4. Wolność mieszka w górach – Copyright © Ryszard Bańkowicz, Jerzy Wróblewski („Relax" nr 7)
  5. Dżdżownice – Copyright( © Janusz Christa („Relax" nr 4)
  6. Tajemnica kipu – Copyright © Elżbieta Dobrzyńska, Marek Szyszko („Relax" nr 23–28)
  7. Ludziom trzeba wierzyć – Copyright © Cezary Chlebowski, Jerzy Wróblewski („Relax" nr 10)
  8. Najdłuższa podróż – Copyright © Ryszard Siwanowicz, Andrzej Sawicki, Grzegorz Rosiński („Relax" nr 6-11)
  9. Bajki dla dorosłych – Copyright © Janusz Christa („Relax" nr 1, 4)
  10. Czarna róża – Copyright © Stefan Weinfeld, Jerzy Wróblewski („Relax" nr 21-25)
  11. Pojedynek – Copyright © Stefan Weinfeld, Grzegorz Rosiński („Relax" nr 30)
  12. W mocy Wielkiej Bogini – Copyright © Maria Olszewska, Marek Szyszko („Relax" nr 14)
  13. Pan Paparura i pies Aj – Copyright © Janusz Christa („Relax" nr 5)
Komentarz
Średnia ocena: 0
Oceny: 0
starstarstarstarstar

Podobne artykuły