Dżem - polska grupa grająca rocka i blues. Zaliczana jest do najważniejszych zespołów w historii polskiej muzyki rockowo-bluesowej (blues rock). Nazwa zespołu pochodzi od jamu - gatunku muzyki popularnego w latach 70, tworzonego przez takie zespoły jak Grateful Dead czy The Band.
Pierwsze wzmianki o zespole Dżem można znaleźć już w 1973 roku. Zespół założyli bracia Adam i Beno Otręba wraz z Pawłem Bergerem i Aleksandrem Wojtasikiem. W grudniu tego samego roku dołączył do nich Ryszard Riedel. W latach 1973-1979 działalność formacji była bardzo nieregularna i aż do 1980 roku miała status amatorski.W 1980 roku grupa otrzymała pierwszą nagrodę na Przeglądzie Amatorskich Zespołów Muzycznych w Tychach, a 7 czerwca tego samego roku Dżem wziął udział w I Ogólnopolskim Przeglądzie Muzyki Młodej Generacji w Jarocinie w składzie: Ryszard Riedel, Adam Otręba, Jerzy Styczyński, Leszek Faliński, Tadeusz Faliński.
W ciągu kilku kolejnych lat zespół dużo koncertował i brał udział w wielu znaczących festiwalach, takich jak: Folk Blues Meeting w Poznaniu, Jarocin, Rock Na Wyspie we Wrocławiu (1982), Muzyczny Camping w Brodnicy, Fama w Świnoujściu, Rawa Blues w Katowicach.
W czerwcu 1984 roku zespół po raz pierwszy zagrał za granicą. Koncert odbył się w Berlinie. W lipcu tego samego roku podczas koncertu na "FAMIE" w Świnoujściu zarejestrowano materiał, który został wykorzystany na pierwszym wydaniu fonograficznym grupy "Dżem". W późniejszym czasie nazwa została zmieniona na Dzień, w którym pękło niebo.
W sierpniu zespół wystąpił na Olsztyńskich Nocach Bluesowych, a jesienią wyjechał na trzy koncerty do Berlina Zachodniego.
Na początku roku 1985 zespół wyjechał na kilka koncertów do Szwajcarii. Ukazał się również pierwszy, a zarazem jeden z najpopularniejszych, longplay grupy "Cegła". Album zawierał osiem utworów, a były to "Whisky", "Czerwony Jak Cegła", "Oh, Słodka", "Jesiony", "Ballada O Dziwnym Malarzu", "Boczny Wiatr", "Nieudany Skok" i "Kim Jestem - Jestem Sobie".
W marcu 1986 roku zespół wydał album "Zemsta Nietoperzy", oraz jak co roku odwiedził wiele miejsc związanych z koncertami bluesowymi i rockowymi.
W kwietniu 1988 roku zespół wydał longplay "Tzw. Przeboje - Całkiem Live". Po raz kolejny zespół dał wiele koncertów na wielkich festiwalach w Polsce oraz wyjechał do NRD na Folk-Blues Festival w Weimarze i w Leningradzie. Koncerty w Leningradzie odbywały się bez Ryszarda Riedla, który został odsunięty za niesubordynację w zespole. Zespołowi towarzyszyła Martyna Jakubowicz.
Zespół wystąpił w programie telewizyjnym "Dżem i Przyjaciele", w którym udziału również nie wziął Ryszard Riedel. Pod koniec roku zespół wziął udział w trasie koncertowej po Kazachstanie, a towarzyszką Dżemu była po raz kolejny Martyna Jakubowicz.
W połowie roku 1989, już w pełnym składzie, zespół zagrał w katowickim Spodku koncert urodzinowy. W sierpniu tego roku pojawił się na rynku nowy album "Najemnik", a pod koniec roku album, który był odpowiedzią muzyków na wielokrotną absencję na koncertach Ryszarda Riedla. "The Band Plays On...", bo tak była zatytułowana ta płyta, jest kompozycją instrumentalną muzyków Dżemu.
Dnia 1 stycznia 1991 roku Ryszard Riedel, Adam Otręba, Benedykt Otręba, Paweł Berger, Jerzy Styczyński oraz manager zespołu Leszek Martinek zakładają Spółkę Cywilną "Dżem". Pierwszym wydawnictwem nowo powstałej spółki jest album "Detox", uważany przez wielu krytyków i samych muzyków za najlepszy album grupy.
W kwietniu 1992 roku zespół towarzyszył Sławomirowi Wierzcholskiemu na jego autorskim krążku "Ciśnienie". 20 czerwca 1992 roku zespół wystąpił ponownie w katowickim Spodku w programie "Dżem Session", którego zapis ukazał się na czterech kasetach (dwóch płytach) pt. "Wehikuł Czasu - Spodek '92". W kwietniu 1993 roku grupa nagrała swój pierwszy teledysk "Autsajder" oraz kolejny raz wystąpiła w telewizji na koncercie Bez prądu.
W październiku 1993 roku zespół nagrał płytę "Autsajder". To ostatni album z premierowymi utworami grupy, na którym zaśpiewał Riedel. Problemy z nałogiem narkotykowym spowodowały, że przestał się zajmować regularnie pracą. Ostatni koncert grupy z Riedlem odbył się 16 marca 1994 roku w Krakowie, w maju wokalista został tymczasowo usunięty z Dżemu. Zmarł 30 lipca 1994 roku, bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność serca.
Od 1995 roku wokalistą zespołu został Jacek Dewódzki, z którym zespół koncertował i tworzył do roku 2001, kiedy zastąpił go Maciej Balcar.
27 stycznia 2005 zespół miał wypadek samochodowy na autostradzie A4. W wypadku zginął Paweł Berger. Zespół zawiesił działalność na kilka miesięcy, w trakcie których trwała rekonwalescencja basisty Benedykta Otręby. 27 kwietnia 2005 oficjalnie zaprezentowano nowego klawiszowca, którym został Janusz Borzucki. W dniu 2 maja 2005 roku Dżem wznowił działalność koncertem w Stalowej Woli.
Skład:
Maciej Balcar - wokal
Janusz Borzucki - instrumenty klawiszowe, organy Hammonda
Adam Otręba - gitara elektryczna
Jerzy Styczyński - gitara elektryczna
Beno Otręba - gitara basowa
Zbigniew Szczerbiński - perkusja
Byli członkowie zespołu:
Ryszard Riedel - wokal, harmonijka ustna
Jacek Dewódzki - wokal
Jorgos Skolias - wokal
Martyna Jakubowicz - wokal
Paweł Berger - instrumenty klawiszowe, organy Hammonda
Rafał Rękosiewicz - instrumenty klawiszowe, organy Hammonda
Aleksander Korecki - saksofon
Leszek Winder - gitara elektryczna
Andrzej Urny - gitara elektryczna
Michał Giercuszkiewicz - perkusja
Krzysztof Przybyłowicz - perkusja
Marek Kapłon - perkusja
Jerzy Piotrowski - perkusja
Dyskografia:
01. Dzień, W Którym Pękło Niebo (1985)
02. Cegła (1985)
03. Absolutely Live (1986)
04. Zemsta Nietoperzy (1987)
05. Tzw. Przeboje: Całkiem Live (Live) (1988)
06. Urodziny (1989)
07. Najemnik (1989)
08. The Band Plays On... (1989)
09. Dżem Session 1 (1990)
10. Detox (1991)
11. The Singles (1992)
12. Wehikuł Czasu '92 (1993)
13. Ciśnienie (1993)
14. 14 Urodziny (1993)
15. Autsajder (1993)
16. Akustycznie (1994)
17. Akustycznie: Suplement (1994)
18. Kilka Zdartych Płyt (1995)
19. List Do R. Na 12 Głosów (1995)
20. Pod Wiatr (1997)
21. Dżem W Operze (1999)
22. Być Albo Mieć (2000)
23. Złoty Paw (Kompilacja Nagrań Studyjnych) (2004)
24. 2004 (2004)
25. Przystanek Woodstock 2004 (Live) (2005)
26. Pamięci Pawła Bergera (Live) (2007)
Oficjalna strona internetowa: www.dzem.com.pl
Źródło: Wikipedia
